معرفی گیاه - ساق عروس ، اشوریا Echeveria

ساق عروس یا اشوریا (اچوریا) Echeveria به خانواده Crassulaceae و راسته Saxifragales تعلق دارد و بومی مناطق نیمه بیابانی آمریکای مرکزی از مکزیک تا تا شمال غربی آمریکای جنوبی است. اشوریا در حدود 150 گونه مختلف دارد که همگی گیاهانی همیشه سبز با برگهای گوشتی و قامتی کوتاه هستند که برگها حول محور مرکزی به شکل چرخشی قرار می‌گیرند و منظره‌ای بسیار زیبا را بوجود می‌آورند.

 برخی از نمونه های اشوریا همانند به Echeveria Glauca  با برگهایی سبز – آبی و Echeveria Elegans  با برگهایی گوشتی به رنگ سبز- آبی با حاشیه هایی صورتی- قرمز رنگ و Echeveria secunda  با برگهایی متراکم ، با نوک نسبتا تیز ، به رنگ سبز و حاشیه هایی صورتی – قرمز رنگ از جمله نمونه های محبوب هستند. گیاهان اشوریا کند رشد هستند و اگرچه اغلب آنان 10-5 سانتمتر طول دارند اما به تدریج و با رشد پاچوشها از کنار گیاهان مادری، بر روی زمین گسترده می شوند و و حداقل 10 سانتیمتر و حداقل 50 سانتیمتر (البته بعد از چند سال )بر روی زمین فضا را اشغال می کند.  از نامهای دیگر Echeveria Elegans  و همچنین گونه های مشابه آن می توان به Hen and chickers,Mexican Gem,Mexican Snowball,White Mexican Rose اشاره کرد.

آبیاری: برای آبیاری این گیاه باید صبر کرد تا سطح خاک تا عمق حدود 3-2 سانتیمتری خشک شود و سپس گیاه را آب داد. آبیاری زیاد و خیس ماندن بستر خاک از دلایل پوسیدگی ریشه و ریزش برگهای گیاه است که بخصوص ابتدا برگهای پایین ساقه گیاه شروع به ریختن می کنند. به همین دلیل برخی از پرورش دهندگان هر 3-2 هفته یکبار این گیاه را آب می دهند و اعتقاد دارند که این گیاهان به دوره های کوتاه خشکی نیاز دارند. بعد از ابیاری حتما دقت کنید تا آب از منافذ زیرین گلدان خارج شود. در طی زمستان آبیاری گیاه باید کاهش یابد زیرا در این فصل گیاه رشدی ندارد و نسبت به فصل گرم به آب کمتری نیاز دارد.

نور: محیطی پرنور و روشن و اشعه های مستقیم آفتاب را می پسندد و در چنین شرایطی بهترین رشد و رنگ برگسار را خواهد داشت اما باید آنرا از نور مستقیم آفتاب شدید بخصوص در روزهای گرم تابستان محافظت کرد. همچنین آفتاب شدید در بعد ازظهر نیز می تواند به برگسار گیاه آسیب وارد کند. برخی از انواع این گیاه که دارای حاشیه های رنگین در برگها هستند نیاز به نور کافی دارند تا این رنگها از بین نرود. نور اندک محیط باعث می شود تا گیاه به جای اینکه بر روی سطح زمین گسترش یابد ، بیشتر به سمت بالا کشیده شود. کاهش نور همچنین موجب پریدگی رنگ و کاهش رشد گیاه خواهد شد. البته اگر گیاه شما مدتی است که در محیطی کم نور به سر می برد، انتقال آن به مکانی با نور مستقیم آفتاب را به تدریج انجام دهید . انجام ناگهانی این عمل می تواند منجر به سوختن برگهای گیاه شود.

دما: دما را حداقل تا 7 درجه سانتیگراد را تحمل می کند اما بهتر است که دمای محیط بخصوص در طی شب به زیر 13 درجه سانتیگراد نرود. حداکثر میزان دما تا 25 درجه سانتیگراد قابل قبول است. در صورت افزایش دما و گرم شدن محیط و عدم افزایش آبیاری، به تدریج از گوشتی بودن برگها کاسته می شود و با ادامه این وضعیت، برگها چروکیده می شوند و در نهایت می ریزند. توجه داشته باشید نمونه هایی که برگهای با حاشیه های رنگین دارند، در فصل پاییز و با کاهش دمای محیط ، رنگ برگها نمایش بهتری خواهد داشت و در طی فصل گرم برگها معمولا سبز رنگ خواهند بود.

خاک: خاکی سبک با زهکش مناسب نیاز دارد . برخی از پرورش دهندگان مخلوطهای خاکی مشابه کاکتوس را برای این گیاه بکار می برند اما از آنجاییکه اشوریا سیستم ریشه ای بسیار کم عمقی دارد بهتر است که از مواد ارگانیک همانند خاک برگ نیز در مخلوط خاکی آن استفاده کرد. به عنوان مثال می توان از شن درشت به همراه پرلایت و خاک برگ استفاده کرد. از آنجایی که اشوریا در محیط قلیایی بهتر از محیط اسیدی رشد می کند بنابراین از کاربرد پیت موس در مخلوط خاک خودداری کنید. اگرچه این گیاهان به دلیل رشد اهسته ای که دارند کوددهی چندان زیادی لازم ندارند اما استفاده از کود البته برای یک مرتبه در ابتدای فصل بهار به رشد بهتر آن کمک خواهد کرد و می توان از فرمول 10-10-10 البته با نصف غلظت استفاده کرد .

تکثیر: با کمک قلمه برگ و پاجوشها تکثیر می شود. پاجوشها را با فرارسیدن فصل بهار و زمان تعویض گلدان می توان از گیاه مادری به راحتی جدا کرد و به شکل گیاهی مستقل در گلدانی جداگانه کاشت. ایجاد فاصله زمانی به مدت یک یا دو روز بین زمان جدا کردن پاجوشها و کاشتن آنان ، به ریشه زایی بهتر آنان کمک می کند. از برگهای گیاه نیز می توان در فصول بهار و تابستان قلمه تهیه کرد. برگها بعد از جدا شدن از گیاه مادری به مدت 24 ساعت کنار گذاشته می شوند و سپس  در مخلوط خاکی سبک و مرطوبی کاشته می شوند. بر روی گلدان حاوی قلمه ها پلاستیک نکشید زیرا این گیاهان به جمع شدن رطوبت در محیط اطراف حساس هستند و دچار پوسیدگی ریشه می شوند.

آفات و بیماری :این گیاهان در برابر بیماریها و آفات نسبتا مقاوم هستند اما به هر حال آفاتی که به شکل متداول  گیاهان خانگی را مورد حمله قرار می دهند برای این گیاهان نیز می توانند مشکلاتی را ایجاد کنند. از بین بیماریها نیز به پوسیدگی ریشه که ناشی از سنگین بودن بافت خاک و یا آبیاری بیش از اندازه است حساسیت دارند که با رعایت فواصل مناسب آبیاری و سبک بودن بافت خاک می توان از بروز آن جلوگیری کرد.